Verzekeren • AOV Fonds Kunst & Cultuur en SamSam Geefkring
Het AOV Fonds Kunst- en Cultuur werkt samen met SamSam Servicebureau om zzp’ers in de culturele sector een optie te bieden zichzelf op een overzichtelijke manier te beschermen tegen inkomstenverlies door ziekte. Henk Hofstra van Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK) is de initiatiefnemer van het AOV Fonds Kunst en Cultuur en Roland Blaauw is een van de initiatiefnemers van het SamSam Servicebureau. Wij zijn benieuwd hoe dit alles werkt en waar de motivatie vandaan komt. Een interview met beide initiatiefnemers.
[red. de leeslengte is behoorlijk, ca. 15 minuten. Toch wilden we in het artikel niet editen omdat de geinterviewden veel inspirerende informatie delen, dit kan van hulp zijn bij het maken van keuzes m.b.t. het onderwerp AOV]
Roland, Kun je iets vertellen over jezelf, je achtergrond en de geschiedenis van SamSam Servicebureau en de SamSamkring?
Roland: “Ik ben sinds 2004 zelfstandig ondernemer. Ik werkte als programmamanager en mijn opdrachtgevers varieerden van grote organisaties als ProRail en KPN tot het MKB en de Hogere Hotelschool. Mijn werkveld lag altijd op het raakvlak van ICT, processen en mensen. Kort gezegd ben ik een hele goede regelneef. Met name de afwisseling vond ik ontzettend leuk.”
Je raakte zelf arbeidsongeschikt, wat is jou overkomen ?
Roland: “Dat klopt, in 2012 raakte ik arbeidsongeschikt. Ik werkte aan een opdracht voor een klant waar grote tijdsdruk op zat en kreeg RSI in een mate dat het uitvoeren van mijn werk niet meer mogelijk was. Ik heb toen diverse vormen van therapie gevolgd en ben uiteindelijk bij het revalidatiecentrum terechtgekomen. Helaas kom ik nooit meer van mijn RSI klachten af, ik kan mijn oude beroep niet meer uitoefenen en doe daarom nu ander werk.”
Was je zelf verzekerd?
Roland: ”Jazeker, dat had ik gelijk geregeld toen ik als zzp’er aan de slag ging. Ik leek goed verzekerd bij een gerenommeerde verzekeringsmaatschappij.”
Hoe ging de verzekeraar hier mee om?
Roland: “Ik heb aspecifieke RSI en hoewel RSI door de overheid erkent is als beroepsziekte, werd dit niet geaccepteerd voor de verzekeraar. In de polisvoorwaarden stond dat de verzekeraar tot uitkering overgaat als de klachten waardoor ik niet kon werken medisch objectief aantoonbaar zijn. Daar is eigenlijk nooit naar gekeken, ze gingen er vanuit dat dat niet zo was. Na een periode van uitkeren besloot de verzekeraar te stoppen met verstrekken van de uitkering. Dat heeft bij mij en mijn partner de nodige financiële stress opgeleverd. Uiteindelijk heb ik een rechtszaak aangespannen die, na een jarenlange strijd, resulteerde in een schikking.”
Was dit een trigger om zelf iets te verbeteren aan het systeem? Zo ja hoe ontwikkelde zich deze plannen? Hoelang heeft het geduurd voor de realisatie op gang kwam?
Roland: “Nadat wij zelf ervaren hadden hoe uitzichtloos het is om ziek te zijn, je werk niet te kunnen doen en ook nog financiële zorgen te hebben, zijn wij in 2018 begonnen met de ontwikkeling van SamSam. Dat is ongeveer een jaar nadat we geschikt hadden met de verzekeraar.
Het is onze overtuiging dat veel ondernemers de impact van arbeidsongeschiktheid op zichzelf, hun gezin en hun onderneming onderschatten. Onze voorziening biedt aan alle ondernemers de mogelijkheid om zonder al te hoge kosten het financiële risico op arbeidsongeschiktheid af te dekken. Ongeacht hun leeftijd, medische historie of de zwaarte van hun beroep. Echt iedereen mag meedoen voor dezelfde voorwaarden. En het mooie is dat ondernemers elkaar helpen. Zonder dat er grote bedragen naar de winst van verzekeraars en hun aandeelhouders verdwijnt.
Hoe kwam het AOV Fonds bij jullie uit? Hoe is de samenwerking ontstaan?
Roland: “Tja, dat is volgens mij toeval geweest. Het bestuur van BOK (Beroeps Organisatie Kunstenaars) was zich aan het oriënteren iets goeds te regelen voor hun doelgroep. Na een mooie selectie ronde waar allerlei alternatieven werden vergeleken kwamen wij als beste uit de bus op onze voorwaarden en flexibiliteit. Vervolgens is het gaan rollen en is Stichting AOV Fonds Kunst en Cultuur opgericht om e.e.a. formeel goed te regelen. Er is een mooie klik tussen Henk Hofstra (de initiatiefnemer van BOK) en mij, wederzijds respect en loyaliteit dus en het is ook een zeer prettige samenwerking.”
Henk, kun je iets vertellen over jezelf, je achtergrond en je motivatie om het AOV Fonds te starten? Wie waren erbij betrokken?
Henk: “Als kunstenaar heb ik altijd goed kunnen ‘leven’ van mijn werk, dat is niet iedere kunstenaar gegeven. Elf jaar geleden zijn we daarom begonnen met BOK Beroeps Organisatie Kunstenaars. Een Stichting die tot doel heeft om (beeldend)kunstenaars te ondersteunen en te vertegenwoordigen. Dat doen wij door zakelijk en juridisch advies te geven, door werk en opdrachten op te sporen, door het runnen van een online galerie voor leden, door een NFT platform, door te helpen bij contracten, eigenlijk helpen wij de kunstenaars bij alles wat ze tegen komen in hun beroepspraktijk. De een heeft dat soms wat meer nodig dan de ander, maar vroeg of laat kom je als kunstenaar ergens voor te staan en weet je even niet wat je het beste kunt doen. We helpen zelfs met het binnen halen van geld als er een galeriehouder of opdrachtgever niet op tijd of helemaal niet betaalt.
Zo hebben we ook samen met een verzekeraar speciale verzekeringen gemaakt voor kunstenaars. Transport en expositie verzekering, aansprakelijkheidsverzekering enz, enz. En daar hoort ook een verzekering of voorziening bij die je helpt als je even niet kunt werken omdat je ziek of tijdelijk arbeidsongeschikt bent. De partij die we daarbij zochten moest betrouwbaar zijn, deskundig en loyaal. Dit vonden we bij Roland en Jacqueline van het SamSam Servicebureau waarmee ik meteen een persoonlijke klik had.”
Is het AOV fonds fiscaal aftrekbaar?
Henk: “Het principe van een schenkkring is dat wij in Nederland als privé personen belastingvrij mogen schenken. Als je als zieke deelnemer schenkingen ontvangt, zijn dat ook netto bedragen. Dat is anders dan bij een verzekering waarbij je over je uitkering wél belasting betaalt. Daar staat tegenover dat de schenkingen en vaste kosten van € 15,- per maand niet aftrekbaar zijn van de belasting. Vergeleken bij een verzekering zijn de kosten gelukkig erg laag.”
Zou dat in de toekomst wel zo kunnen zijn?
Roland: “Er ligt een vraag bij de Belastingdienst om hierover van gedachten te wisselen”.
In de toekomst wil de overheid een AOV Verzekering voor zzp’ers verplicht stellen, hoe kijken jullie hier tegenaan?
Roland: “De verplichte AOV die de overheid voor ogen heeft werkt ongelijkheid in de hand. Grote verzekeraars laten dan alleen de gezonde ondernemers toe. Wie voor zo’n verzekering niet in aanmerking komt, wordt dan verplicht zich te verzekeren bij UWV, waarbij de maximale uitkering rond de € 1650,- bruto ligt. Daar staat dan waarschijnlijk weer een veel hogere premie tegenover. Zo groeit de ongelijkheid.”
Henk: “Als ik hoor dat er iets verplicht moet, maakt niet uit wat het is, gaan de haren bij mij recht overeind staan. Kunstenaars zijn vrije ondernemers die je niet lastig moet vallen met allemaal verplichtingen. Aan de andere kant is het wel weer een goede zaak dat ook wij als kunstenaars iets regelen voor het geval dat… Een schenkkring is dan een ideale optie. Er moet meer voorlichting komen. Wij zijn daar al via de social media mee bezig, maar er zou vanuit de overheid best een campagne kunnen komen om je als zelfstandige aan te sluiten bij een schenkkring. Nu komen er alleen maar allemaal commerciële partijen voorbij met ‘gladde’ commerciële praatjes en beloftes die ze veelal niet waar kunnen maken.”
Hoe kijkt de overheid naar het AOV Fonds, is het een optie die valt onder de mogelijkheden van een verplichte AOV?
Roland: “Gelukkig wordt er, zoals het er nu uitziet, in de verplichte AOV wel ruimte gelaten om de eerste twee bij een schenkkring te regelen.”
Er zijn meerdere opties voor ZZPers om zichzelf te verzekeren zoals een regulier AOV of een broodfonds, kennen jullie alle mogelijkheden?
Wat doet het AOV fonds/SamSam anders, of welke dingen zijn hetzelfde?
Roland: “Wat hetzelfde is bij een Broodfonds of AOV fonds Kunst en Cultuur is de solidariteit. Ondernemers zorgen voor elkaar in tijden van ziekte.”
“Het AOV fonds Kunst en Cultuur is professioneler georganiseerd dan een broodfonds. De grote verschillen zijn:
• Ieder individueel Broodfonds is een eigen vereniging en deelnemers moeten dus samen zorgen voor bestuursleden. De verenigingstaken moeten door de leden gedaan worden. Bij ons worden deelnemers volledig ontzorgd. Het aantal leden van de vereniging is onbeperkt, iedereen kan altijd meedoen. Er zijn geen bijeenkomsten van de leden, geen barbeques, van leden wordt geen participatie verwacht.
• Informatie over ziekte en inkomen is vertrouwelijk, dit weten de leden niet van elkaar.
• Er is een arbodienst die de leden begeleid bij arbeidsongeschiktheid. Dat is niet alleen zinvol voor het objectief bepalen van de mate van arbeidsongeschiktheid maar ook voor begeleiding van de zieken.
• Iedere ondernemer (dus ook starters) kan iedere maand instromen in onze schenkkring (je hoeft dus niet iemand te kennen, er is geen wachttijd).
• Bij ons kan je schenkingen ontvangen tot € 4000 netto (ipv tot € 2500).”
Het grote verschil met een reguliere verzekeraar en AOV fonds Kunst en Cultuur/SamSam is dat je bij ons maximaal 2 jaar dekking hebt (schenkingen ontvangt) en bij een verzekeraar kan je dat tot aan je pensioen regelen. Natuurlijk zijn wij dan wel weer een stuk goedkoper dan de verzekeraars. Veel mensen combineren dan ook een schenkkring met een verzekering door bij de verzekering een wachttijd van 2 jaar te nemen. Best of both worlds, lagere kosten en je geld gaat bij ons voor het leeuwendeel natuurlijk naar andere ondernemers. En dat het eerste deel van je arbeidsongeschiktheid wordt geregeld door een partij die erg geen belang bij heeft om jou geen geld te geven scheelt gevoelsmatig vaak de wereld…”
Op dit moment geeft de overheid via de regeling Oog voor Impuls een mogelijkheid om in een AOV regeling te stappen en de uitgaven deels terug te krijgen. Hoe zien jullie dit, is het naast een hulpvaardige handreiking niet ook een manier om een overgang naar verplichting in te luiden?
Henk: “Het is wel goed om bewustwording te creëren. Of het een voorbode is richting een verplichting…..”
Stel dat deze regeling stopt. Wat is dan jullie verwachting, blijven de nieuw aangesloten lid?
Henk: “Het is wel goed om bewustwording te creëren. Of het een voorbode is richting een verplichting…..”
Roland: “Wellicht zal een deel afhaken maar mijn verwachting is, zeker omdat de kosten echt laag zijn, dat het merendeel van de nieuwe deelnemers gewoon blijft. Dat mensen niets geregeld hebben heeft vaak ook met weerstand te maken, opzien tegen het gedoe. Eenmaal geregeld zien wij dat mensen pas weer opzeggen als ze of in loondienst gaan of stoppen met ondernemen (met pensioen gaan). Ik denk dus dat we weinig extra uitstroom kunnen verwachten na afloop van de regeling. Ook omdat meedoen met AOV Fonds Kunst en Cultuur zo eenvoudig en betaalbaar is.”
Henk: “ik denk het wel. Je raakt er op den duur aangewend. Net als de verzekering van je auto, je inboedel, je w.a. enzovoorts.”
In het geval van ziekte is een (ARBO) controle onvermijdelijk, hoe is dit geregeld binnen AOV Fonds Cultuur?
Roland: “De schenkkring is in principe gebaseerd op vertrouwen. Ondernemers zorgen financieel voor elkaar in het geval van arbeidsongeschiktheid. Voor de beoordeling van ziekmeldingen en de begeleiding van de zieken hebben we een arbodienst geselecteerd die zich er van bewust is dat onze deelnemers allemaal ondernemers zijn. Omdat het belangrijk is dat een onafhankelijke expert de zieke ondernemer begeleidt en adviseert. En omdat het belangrijk is dat de deelnemers weten dat hun schenkingen goed terecht komen. De meeste ondernemers willen zo snel mogelijk beter zijn. Soms moeten ze echt even pas op de plaats te maken. De casemanager geeft dan aan: “Wil je duurzaam herstellen, dan kun je beter wat langzamer opbouwen”. Soms weet iemand niet hoe hij de opbouw kan realiseren en dan overleggen ze samen. Het is dus echt een samenwerking.”
Veel zzp’ers zien een AOV als een vervelende kostenpost met onzeker idee of dit wel echt terugkomt in geval van ziekte. Snappen jullie deze gedachte en hoe probeer je dit te ondervangen?
Roland: “Dat snappen we natuurlijk. Als het om het AOV Fonds Kunst en Cultuur gaat zijn de kosten echter laag. En: door mijn eigen ervaring staat zekerheid heel hoog in het vaandel. Dat begint met het voorkomen van conflicterende belangen zoals een verzekeraar die wel heeft. Bij hun is meer uitkeringen minder winst, we zien dat verzekeraars vooral bezig zijn met risico’s. Wij zijn bezig met mensen en dat betekent dat iedereen er op kan vertrouwen dat je, als je ziek wordt, het geld krijgt waar je op rekent. We hebben nog nooit niét geschonken aan een zieke ondernemer. Wij doen alle noodzakelijke controles vooraf dus de dekking die wij afspraken met onze deelnemers is ook gewoon het bedrag dat zieke deelnemers krijgen als ze 100% arbeidsongeschikt zijn. We hebben uitstekende reserves voor slechte tijden en er zijn geen drempels of klassen bij het uitkeringspercentage die tot vervelende discussies kunnen leiden. Het gaat om je beroep en om een “herkenbaar en benoembaar ziektebeeld” als je arbeidsongeschikt raakt. Onze drijfveer bij het stellen van allerlei voorwaarden was onze eigen ervaring, maximale zekerheid, eerlijkheid en flexibiliteit. Vervolgens komt het op goede marketing aan en daar zijn wij wellicht wat minder goed in.”
Henk: “Iedere voorziening of verzekering is een vervelende kostenpost zolang je gezond bent en geen ongelukken of ziekte krijgt. Het nut komt pas als het je overkomt dat er wel iets mis gaat. Dan ben je blij dat je tenminste iets geregeld hebt. En het voordeel van een schenkkring ten opzichte van een traditionele verzekering is de onderlinge loyaliteit die er per definitie al in een schenkkring zit. In het geval van AOV kunst en Cultuur zit je met elkaar als vakbroeders in de zelfde schenkkring en is er al een zekere verbondenheid en verantwoordelijkheid onderling.”
Wat willen jullie twijfelaars nog meegeven?
Roland: “Gewoon even een afspraak voor de intake plannen en meedoen! En bevalt het je niet dan zit je nergens aan vast; met een opzegtermijn van een maand bieden wij de flexibiliteit die bij ondernemers hoort. En een deel van je maandgeld spaar je, dat geld krijg je gewoon binnen een week terug als je stopt.”
Henk: “Je hebt het pas nodig als je iets overkomt en we hebben allemaal het idee dat het altijd enkel en alleen de ander overkomt. We staat er bijna nooit bij stil dat het ook ons zelf kan overkomen; ziek worden, een ongeluk(je) in de keuken waardoor je maanden lang niet kunt werken, een auto die van links kwam en jou niet zag … het overkomt altijd iemand anders totdat je zelf die andere bent. Regel iets, ga bij een schenkkring die bij jou beroep past en die snapt hoe jouw werk en leven er dagelijks uit ziet.”
Veel dank voor jullie inzicht!
Contact en links
Roland Blaauw SamSam Service Bureau
Henk Hofstra AOV Fonds Kunst en Cultuur
Wil je meer weten over animatie in Nederland, verzekeringen of een opdracht delen, stuur ons dan een bericht of volg deze link.
• • •
Vond je dit een fijn artikel? Overweeg een donatie en help ons mooie verhalen uit de animatiecommunity te brengen.